دمای رنگ نور یکی از مهمترین ویژگیهای نورپردازی است که تأثیر مستقیم بر احساسات، عملکرد و زیبایی فضا دارد. این مفهوم که با واحد کلوین (K) اندازهگیری میشود، تعیینکننده طیف رنگی نور است که از نور گرم تا نور سرد متغیر است. در این مقاله، به بررسی مفهوم دمای رنگ، انواع آن، کاربردهای مختلف و تأثیرات روانشناختی آن میپردازیم.
دمای رنگ نور چیست؟
دمای رنگ (Color Temperature) به میزان گرمی یا سردی نور اشاره دارد و با واحد کلوین (Kelvin, K) اندازهگیری میشود. این مقدار بر اساس نحوه انتشار نور از یک جسم سیاه (Black Body Radiator) در دماهای مختلف تعیین میشود. بهطورکلی، نورهای با دمای پایینتر، رنگی گرمتر (زرد و نارنجی) دارند، درحالیکه نورهای با دمای بالاتر، رنگی سردتر (سفید و آبی) ایجاد میکنند.
دستهبندی دمای رنگ نور
نور گرم (Warm White) – کمتر از ۳۰۰۰ کلوین
رنگ نور: زرد، نارنجی، کهربایی
حس و حال: آرامشبخش، دنج، صمیمی
کاربردها:
• منازل (اتاق خواب، سالن نشیمن، رستوران)
• کافهها و فضاهای گرم و دوستانه
• هتلها و فضاهای استراحت
• نورپردازی دکوراتیو و سنتی
ویژگی مهم: نور گرم احساس راحتی ایجاد کرده و برای استراحت و آرامش مناسب است.
نور طبیعی یا خنثی (Neutral White) – ۳۰۰۰ تا ۴۵۰۰ کلوین
رنگ نور: سفید مایل به زرد
حس و حال: متعادل، طبیعی، ملایم
کاربردها:
• دفاتر کار و فضاهای اداری
• فروشگاهها و مراکز خرید
• بیمارستانها و کلینیکها
• آشپزخانهها و محیطهای چندمنظوره
ویژگی مهم: این نوع نور ترکیبی از گرمی و سردی را ارائه میدهد و برای فضاهای پرکاربرد مناسب است.
نور سرد (Cool White & Daylight) – ۴۵۰۰ تا ۶۵۰۰ کلوین
رنگ نور: سفید متمایل به آبی
حس و حال: انرژیبخش، تمرکززا، شفاف
کاربردها:
• محیطهای کاری (دفاتر، کارخانهها، کارگاهها)
• بیمارستانها و آزمایشگاهها
• کتابخانهها و فضاهای مطالعه
• فضاهای مدرن و صنعتی
ویژگی مهم: نور سرد باعث افزایش تمرکز، بهرهوری و کاهش خوابآلودگی میشود.
نور بسیار سرد (Ultra Cool White) – بیش از ۶۵۰۰ کلوین
رنگ نور: سفید متمایل به آبی پررنگ
حس و حال: کاملاً رسمی، مدرن و استریل
کاربردها:
• فضاهای بیمارستانی و آزمایشگاهی
• محیطهای صنعتی خاص
• نورپردازی فضای باز و خیابانها
• نورپردازی امنیتی
ویژگی مهم: این نوع نور وضوح بالایی دارد و برای مکانهایی که نیاز به دید دقیق دارند، مناسب است.